Aron Frank werd geboren in Nijmegen op 2 december 1865. Zijn ouders waren Abraham Frank uit Nijmegen (26.3.1837 – 11.8.1906) en Sara Goldsmit; zij trouwden op 3 juli 1862.

Aron kwam uit een religieus gezin. Hij trouwde in 1892 met zijn volle nicht  Esther Prins. Esther werd geboren in Amsterdam op 8 augustus 1868.

Esther Frank-Prins Bron: Elly Matz-Frank

Na hun huwelijk gingen ze in de Kamperstraat in Zwolle wonen. Aron werd daar aangesteld als voorzanger (chazzan) en godsdienstleraar, alwaar hij tot het einde van zijn leven – op 28 januari 1928 –   heeft gewerkt, dus gedurende een periode van 36 jaren. Aron fungeerde ook regelmatig als voorzanger in de Sjoel in Kampen.  Aron Frank was niet alleen voorzanger, maar hij gaf ook Joodse les aan de Zwolse kinderen. Twee van zijn leerlingen waren Naatje Anholt en Kitty Hompes.

De foto van Bibliotheca Rosenthaliana vertelt dat Aron Frank  ‘vanaf 1 januari 1890 was aangesteld als secretaris der Israelitische gemeente en hoofd der godsdienstschool te Zwolle vanaf 1 januari 1890’.

Aron en Esther kregen 8 kinderen, drie zonen en vijf dochters, allen geboren in Zwolle:

Click here to add your own text

Aron en Esther Frank met hun kinderen in 1909. Staand van links naar rechts: Judic, Selma, Simon, Abraham en Maurits. Zittend: Flora, Rosette en Rebecca. Bron: Elly Matz-Frank

1. Sara (Selma) Frank, geboren op 16 januari 1894. Op 20 januari 1925 trouwde ze in Zwolle met Aron van Dijk uit Rotterdam (koopman). Aron was toen 46 jaar en Sara 31. Selma kwam om in Sobibor op 16 april 1943.

2. Simon Frank, geboren op 5 december 1894 (minder dan een jaar na zijn oudere zus Selma geboren!). Hij was koopman en controleur van levensmiddelen op een bureau in Zwolle. Hij trouwde op 23 juli 1918 in Zwolle met Betje Keizer (tante Bets) uit Hasselt (geboren op 18 september 1890). Na het huwelijk gingen ze in Amsterdam wonen en vervolgens verhuisden ze naar Groningen. Simon en Betje kregen een zoon, Aron (hij werd Fred genoemd), geboren in Zwolle op 10 oktober 1919. Simon kwam om in Bergen Belsen op 14 maart 1945.

3. Abraham (Bram) Frank, geboren op 14 december 1895. Aanvankelijk  had hij verkering met Truus Os. Er bestond een levensgroot verschil in achtergrond tussen Abraham en Truus, Abraham religieus en Truus juist anti-religie. De verschillen speelden beiden parten, de spanningen iepen hoog op en uiteindelijk werd de relatie afgebroken. Abraham trouwde in 1926 met Marianne Gobits (1903 – 1943) en verhuisde na zijn huwelijk naar Amsterdam, waar hij jarenlang voorzanger was in de Jacob Obrecht synagoge in Amsterdam- Zuid. Ze kregen twee kinderen: Esther en Philip.

Abraham Frank bij de inwijding van de Jacob Obrecht Synagoge op 8 november 1925 Bron: Bibliotheca Rosenthaliana

Abraham kwam om in Sobibor op 16 juli 1943.

4. Judic Frank (Ju), geboren op 1 maart 1898. Judic verhuisde vele keren. Zo weten we dat ze op 20 juni 1913  naar Lochem ging (ze was toen nog maar 15 jaar). Op 23 juli 1926 kwam ze terug uit Amsterdam naar Zwolle.

Echter anderhalve maand later verhuisde ze naar Amersfoort. De reden hiervoor was dat ze op 2 september 1926 met Jacques Frank trouwde. Hij kwam uit Hilversum,  maar woonde en werkte al jaren in Amersfoort (als handelsagent) en Ju sloot zich bij hem aan. Ze hadden geen kinderen. Ju overleed in 1976.

5. Maurits (Mau) Frank  werd geboren op 14 juni 1899. Op 2 februari 1923 verhuisde hij naar Kampen, alwaar hij als voorzanger fungeerde in de synagoge. In 1929 verhuisde Mau naar Zandvoort, waar hij een baan aangeboden kreeg. In Zandvoort was  destijds een bloeiende Joodse gemeente (350 leden tellend). Zijn religieuze taken waren gevarieerd: behalve voorzanger gaf hij ook Joodse les en hij verzegelde zelfs  de melkkannen (voor koshere melk zorgend) en ging daarvoor regelmatig de boer op.

Maurits moest hard werken, want het salaris in de religieuze sector was niet hoog. Behalve alle genoemde  taken was Maurits ook koshere slachter (shouchet).Hij bezocht zieke mensen in de Joodse gemeenschap  en zelfs verzorgde hij jongetjes die net besneden waren. Elly herinnert zich dat haar vader hard werkte voor de kost.

Maurits Frank omstreeks 1940 Bron: Elly Matz-Frank

Maurits trouwde met Elizabeth (Liesje) Blanes, geboren in 1905, een dochter van de bekende voorzanger Jacob  Blanes in de Portugese Synagoge
(de Sjnoge) in Amsterdam. Maurits kwam om in Sobibor op 2 juli 1943.

Maurits en Elisabeth kregen twee kinderen, beiden in Zandvoort geboren: Elly (1930) en Jacob Aron (Jaap, geboren in 1933). Jaap overleefde de
Oorlog niet.  Het is dankzij dochter Elly Matz-Frank (en haar man Dov) dat dit deel tot stand is gekomen. Elly herinnert zich haar vader als een  erg    vlijtige en ook geestige man.

6. Flora Frank, geboren op 21 maart 1901. Op 27 mei 1919 verhuisde ze naar Zandvoort, tien jaar voordat haar broer Maurits daar kwam wonen.
Ze was verpleegster van beroep en indertijd was het niet gebruikelijk dat verpleegsters ook trouwden en een gezin stichtten. Flora bleef vrijgezel    en werd vermoord in Auschwitz op 3 september 1943.

7. Rebecca Frank (Bep), geboren op 19 december 1902. Ze was rijkstelefoniste van beroep. Ook Bep trouwde met een volle neef, Salomon Prins    (oom Sal), en herhaalde zo het patroon van haar ouders. Dat was kort na het overlijden van haar vader, Aron, in 1928.

Bep en Sal kregen drie kinderen, waarvan eentje ongelukkig (kennelijk door erfelijke factoren, het kind overleed op 3 jarige leeftijd). De andere twee kinderen, Esther en Arie, kwamen gezond ter wereld.

Bep scheidde van Sal vanwege een familiedrama, nog voor de Oorlog en moest toen als alleenstaande  moeder de kost verdienen. Zodoende kon ze zelf haar kinderen niet opvoeden thuis; zo werd Arie ondergebracht bij Nathan Dasberg (die een Joods tehuis had voor weeskinderen).  Elly herinnert  zich haar tante als een aardige, lieve vrouw.

Bep overleed op 80-jarige leeftijd in 1982 in Amsterdam.

8. Rosette Frank (Ro), geboren op 3 november 1904. Ze was kantoorbediende. Op 15 oktober 1928 verwisselde ze Zwolle voor Amsterdam. Ro trouwde op 12 oktober 1939 met Aron Bierman, ingenieur. Ro overleefde Auschwitz (ze was in de Philipsgroep) en Aron overleefde het krijgsgevangenschap in Duitsland.

Na de Oorlog, in 1946, kregen Ro en Aron een kind: Hans Bierman.  In 1951 emigreerde het gezin naar Israel. Daar settelde ze zich in de stad Rehovoth en in 1990 ging ze naar het Nederlandse bejaardenhuis Beth Juliana in Herzliah. Aron overleed rond 1965 aan een hartaanval.

Voor Elly, die ook naar Israel geemigreerd was, fungeerde het gezin van tante Ro als tweede thuis, ze kwamen veel bij elkaar.

In wezen traden twee zonen (Abraham en Maurits) in de voetsporen van hun vader en werden voorzanger van beroep. Zij zetten het religieuze leven voort,  maar alle andere kinderen leefden seculier.

Elly herinnert zich haar gezin van oorsprong als harmonisch en prettig. Ze beschrijft de Franken als mensen met een goed gevoel voor humor en in de  jaren voor de Oorlog werd er heel wat gelachen in de familie. Alhoewel ze over Nederland verspreid woonden, kwamen ze toch allemaal regelmatig  samen en die uren waren vol gezelligheid.

Zeven Frank-kinderen trouwden, maar enkel drie van hen zorgden voor kleinkinderen: Abraham, Maurits en Rebecca.

Opa Aron Frank overleed op 28 januari 1928, twee jaren voor de geboorte van kleindochter Elly. Zij heeft  zodoende geen persoonlijke herinnering aan  haar opa. Oma Esther overleed in 1934, toen Elly vier jaar was. Elly’s Joodse naam is Esther, ze is vernoemd naar haar oma.

Graf van Aron Frank op de Joodse begraafplaats aan de voormalige Willemskade in Zwolle (het Jodendijkje). Helaas is de grafsteen kwijtgeraakt: vernield in de oorlog of gebroken bij het overhevelen van de graven naar de Watersteeg. Bron: Elly Matz-Frank

Drie van de acht  kinderen Frank overleefden de Oorlog: Judic, Rebecca en Rosette.

Foto uit 1969. Van links naar rechts: Ro(sette), Ju(dic), Elly Matz-Frank and Rebecca (Bep) Bron: Elly Matz-Frank

Ju overleed in Den Haag in 1976, Bep in Amsterdam in 1985 en Ro overleed in Israel (Beth Juliana, Herzliah) in 2001